Mahmud Əhmədinejad niyə “yəhudi” soyadından imtina edib.

Son bir neçə onillikdə İran hökuməti bir neçə lider dəyişib və bütün dünya üçün təəccüblü olsa da, onlar hamısı müxtəlif millətlərdən olub.
Bəs İranın keçmiş prezidenti Mahmud Əhmədinejadın milliyyəti nədir?

Bu barədə qısa bir arayış.
O, gəncliyində İranın özündə sevilməyən, Amerikada sevilən ölkə hökmdarı Şah Məhəmməd Rza Pəhləviyə qarşı inqilabi hərəkatın fəal iştirakçısı olub. Özünün təkzib etdiyi, lakin nədənsə çox da inandırıcı olmayan şayiələrə görə, o, yeni hökumət qurulduqdan sonra ABŞ səfirliyinin ələ keçirilməsində iştirak edib.

Vaşinqton tərəfindən təsdiqlənən Səddam Hüseyn ordusunun vətəninə hücumundan sonra o, könüllü olaraq müharibəyə getdi və qəhrəman olmasa da, əsl hərbi təcrübəsi olan, hətta bəzi mükafatları olan bir insan kimi qayıdıb. Yerli Bəsic milislərinin təlim keçmiş üzvü olaraq tərxis olunduqdan sonra o, dərhal təlatümlü siyasi hadisələrə qərq oldu və tədricən paytaxt meri vəzifəsinə qədər yüksəldi.

2005-ci ildə prezident seçildi, sonra ikinci müddətə galdı. Bu postda o, İsrail və Amerikanı sərt tənqid etməsi və nüvə proqramının inkişafı tərəfdarı kimi tanındı.


Onun mənşəyi ilə bağlı çox fərqli versiyalar var. İranda insanlar bir insanın milliyyətinə çox diqqət yetirmədiyi üçün Əhmədinejad da həmişə bu məsələdən qaçıb.
Şayiələr onu yəhudi, talış, azərbaycanlı kimi qələmə verirdi, amma cənab prezident özü bu barədə danışmadı.
O, Tehranın şimalında yerləşən geniş, lakin az məskunlaşan Semnan əyalətindəki kiçik bir şəhərdə anadan olub. Orada müxtəlif xalqların yanan qarışığı yaşayır və yerli sakinlər öz ləhcələrində danışırlar, bir çox alimlər bunu fars dilinə belə aid etmirlər. Ehtimal olunur ki, bu vilayətin ləhcəsi bizim eradan əvvəl İranı fəth etmiş müasir Türkmənistandan olan köçərilərin, parfiyalıların dilindən gəlir.
Əhmədinejadın ən sadə ailəyə malik olmasına baxmayaraq, anası seyid soyundan, yəni Məhəmməd peyğəmbərin nəslindən idi.

“ Atası bir çox peşə dəyişib. Baqqal , dəmirçi , bərbər işləyib. Valideynlər nadir soyadları olan Saburzhdian ilə bağlı problemlərdən qaçmaq üçün Tehrana köçəndə bu soyad yenisi ilə dəyişdirilib - Əhmədinejad. İran prezidentinin yəhudi mənşəli olması versiyası bu fakta əsaslanır, çünki bu, fars yəhudilərinin məşhur ailəsinin adı idi. Əslində, keçmiş soyad sadəcə çox rustik sayılırdı, ona görə də ondan imtina etdilər.

Prezidentliyi dövründə o, əslində işə avtobusa minib gedirdi.
Beləliklə, İran rəhbərinin İsraili tez-tez gizli yəhudi olduğuna görə danladığını deyən şər dillər vəziyyəti çox qəlizləşdirirdi.
Bununla belə, onun əsl mənşəyi sirr olaraq qalır. Burada yalnız spekulyasiya etmək olar.
Mən Əhmədinejada azərbaycanlı deməzdim - İranın qərbində yaşayırlar və düzünü desəm, o, onun kimi deyil. Məntiqlə o, fars olmalıdır, amma gəldiyi şəhərdə əsasən talış kimi millətlərin nümayəndələri yaşayır.
Daha bir şərti sübut var: onun ilk vəzifəyə seçilməsindən sonra bir çox talış qanlı azərbaycanlı siyasətçilər onun qonşu dövlətdə yaşayan soydaşlarına kömək edəcəyinə ümid edirdilər. Hakimiyyətdə olanların daha yaxşı bildiyini düşünməyə dəyər. Razıyam, bu pis arqumentdir, amma bu belədir.
Xüsusi müxbir: Ülviyyə