“Ağıl dişlərimizi itirəcəyik, 100 ildən çox yaşayacağıq…” – Dünya şöhrətli alimdən gələcəklə bağlı PROQNOZ

Anatomik cəhətdən müasir insanlar Afrikada təxminən 300 min il əvvəl meydana çıxıb. Boyuna, görünüşünə və hətta beyin ölçüsünə görə bizdən çox fərqli olan ilk insanlar zamanla təkamül keçirərək indiki formasını alıblar.

Maraqlıdır, insanların fizilogiyası bundan sonra da təkamülə məruz qala bilərmi?
Təkamül biologiyası üzrə mütəxəssis Nicholas Longrish bəşəriyyətin gələcəyi ilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirib.

Arasdırma.info gundem.az-a istinadən onun analizini təqdim edir:

Daha az aqressiv olacağıq və beyinlərimiz kiçiləcək...

Biz Arxeydə özünü çoxaldan molekullardan, Kembridə gözsüz balıqlardan, qaranlıqda dinozavrlardan qaçan məməlilərə və nəhayət insanlara çevrildik. Amma biz bu hekayənin sonu deyilik. Təkamül bizimlə bitməyəcək və biz hətta əvvəlkindən daha sürətlə inkişaf edə bilərik. Gələcəyi proqnozlaşdırmaq çətindir. Dünya bizim təsəvvür edə bilməyəcəyimiz şəkildə dəyişəcək. Ancaq ağlabatan təxminlər etmək olar. Gələcəyi proqnozlaşdırmağın ən yaxşı yolu keçmişə baxmaq və keçmiş tendensiyaların irəliləməyə davam edəcəyini güman etməkdir. Bu, bizə gələcəyimiz haqda təəccüblü məlumatlar verə bilər. Biz yəqin ki, daha uzun və daha yüngül quruluşda yaşayacağıq. Daha az aqressiv ola biləcəyik, lakin daha kiçik beyinlərə sahib olacağıq.

Yeni nəsillər yetişdirməliyik. Buna görə də, cinsi seçim indi təkamülümüzdə böyük rol oynayır. Bizim yaratdığımız qeyri-təbii mühit buz dövründən çox fərqli təzyiqlər yaradır. Biz təcili olaraq bu müasir dünyaya uyğunlaşmalıyıq. Pəhrizimiz taxıl və süd məhsulları daxil olmaqla dəyişdikcə, biz nişasta və südü həzm etməmizə kömək edəcək genləri təkmilləşdirdik. Sıx şəhərlər xəstəliklərin yayılması üçün şərait yaratdıqda, xəstəliklərə qarşı müqavimət üçün mutasiyalar da yayılıb və beynimiz hansısa səbəbdən kiçilib. İnsanlar daha uzun yaşamaq üçün təkamül edəcəklər.

Sivilizasiyadan əvvəl də insanlar aşağı ölüm və uzunömürlülük baxımından unikal idilər. Nizə və kamanla silahlanmış ovçular yırtıcılardan müdafiə oluna, yeməkləri paylaşmaqla aclığın qarşısını alırdı. Beləliklə, gecikmiş cinsi yetkinlik və 70 ilə qədər uzun ömürlülər inkişaf etdirdik. Hələ 19-cu əsrə qədər uşaq ölümü 50 faizdən çox idi və orta ömür uzunluğu cəmi 35 il idi. Son iki əsrdə daha yaxşı qidalanma, tibb və gigiyena sayəsində əksər inkişaf etmiş ölkələrdə gənclərin ölüm nisbəti 1 faizdən aşağı düşüb. Dünyada gözlənilən ömür uzunluğu 70 yaşa, inkişaf etmiş ölkələrdə isə 80 yaşa qədər artıb.

İnsanlar orta hesabla 100 il yaşayacaq...

Getdikcə daha çox insanın 100 və ya hətta 110 il yaşadığını nəzərə alsaq, genlərimizin orta insanın müntəzəm olaraq 100 il və ya daha çox yaşayana qədər təkamül edəcəyini düşünməyə əsas var. Heyvanlar adətən zamanla daha böyük ölçülərə çatır. İnsanlar da qismən yaxşılaşdırılmış qidalanma sayəsində zamanla böyüməyə davam ediblər. Ölüm nisbətlərinin azalması bizim boyumuzun uzanmasına səbəb ola bilər. Bu gün dünyanın ən hündür insanları Hollandiya başda olmaqla Avropadadır. Burada kişilər orta hesabla 183 sm, qadınlar isə 170 sm-dir. Bir gün insanların çoxu o qədər hündür və ya daha uzun ola bilər.

Ağıl dişləri olmayacaq, gözəllik anlayışı dəyişəcək...

Əcdadlarımız heyvan kəsməli, qazmalı idilər. Müasir işlər getdikcə daha çox insanlar, sözlər və kodlarla işləməyi tələb edir və bunlar əzələ gücünü tələb etmir. Fermerlər, balıqçılar, odunçular kimi əzələ gücümüz yoxdur.

Erkən bitki yeyən canlıların lifli tərəvəzləri üyütmək üçün böyük azı dişləri və çənələri var idi. Yemək bişirməyə başlayanda çənələr və dişlər kiçildi. Müasir emal edilmiş qidalar daha az çeynəmə tələb edir, buna görə də çənələrimiz kiçilməyə davam edəcək və çox güman ki, ağıl dişlərimizi itirəcəyik.

Dünyanın müxtəlif yerlərində müxtəlif seçici təzyiqlər xarici görünüşümüzün müxtəlif yollarla inkişaf etməsinə səbəb olub. Qəbilələr fərqli dəri rəngi, gözləri, saçları və üz xüsusiyyətlərini inkişaf etdirdilər. Sivilizasiyanın və yeni texnologiyaların yüksəlişi ilə bu əhali yenidən bir-birinə bağlandı. Fəth müharibələri, müstəmləkəçilik və ticarət kimi amillər əhalini dəyişdi və biz getdikcə daha çox cinsləşirik.

Bundan sonra insanlar daha cəlbedici, lakin görünüşcə daha monoton ola bilər. Qloballaşan media həm də daha sərt gözəllik standartları yarada və bütün insanları vahid ideala doğru sövq edə bilər. Bununla belə, cins fərqləri şişirdilə bilər.